نمودار آشنایی اجمالی با ۱۰ قاعده فقهی پرکاربرد

آشنایی با قواعد فقهی

برای طلاب و دانشجویانی که قصد دارند بصورت تخصصی وارد فقه شوند لازم است علاوه بر آشنایی با اصول فقه، آشنایی مختصری با قواعد فقهی هم داشته باشند.

در این مطلب به آشنایی اجمالی قواعد فقهی و تفاوت آن با مسائل اصولی و به بررسی مفاد،ادله،مسائل و تطبیق ۱۰ قاعده فقهی پرداخته شده است. 

توجه داشته باشید که این نمودارها فقط جهت آشنایی اجمالی تهیه شده است و امیداست که دانشجوی گرامی پس از آن خود به سراغ مطالعه و تحقیق در این زمینه بپردازد.

متاسفانه درس رسمی ای در زمینه قواعدفقهی در حوزه علمیه وجود ندارد و باید خود طلاب برای پرکردن این خلا و رسیدن به مراتب اجتهاد آن را فرابگیرند.

از جمله منابعی که از آنها در تهیه نمودار استفاده شده و دانشجو میتواند به آن رجوع کند:
۱. قواعد فقهی، آیت الله محقق داماد
۲. دروس التهمیدیه فی القواعد فقهیه، آیت الله ایروانی
۳. مائه قاعده الفقهیه معنی مدرکا و موردا، آیت الله سیدکاظم مصطفوی
۴. درسهایی از قواعد فقه، عبدالجواد ابراهیمی
۵. صوت تدریس دروس التمهیدیه فی القواعد فقهیه استاد حائری
۶. صوت تدریس قواعد فقهی استاد فیروزآبادی

تفاوت قاعده فقهی و اصولی

بدیهی است که برای به دست آوردن احکام مسائل جزئی شرعی، هم به قواعدفقهی نیاز است و هم به قواعد اصولی، و از این نظر این دو دسته از قواعد شباهت بیش تری به یک دیگر دارند، از این رو جداسازی و دریافت نقاط تمایز آن ها ازاهمیت و دقت ویژه ای برخوردار است.

برخی از این تفاوت ها عبارت اند از:

۱ – اجرای قاعده فقهی، میان مجتهد و مقلد مشترک هست ولی تطبیق قاعده اصولی ویژه مجتهد است

۲ – قاعده فقهی، استقلالی است در حالی که قاعده اصولی آلی بوده و ابزاری برای استنباط احکام است

۳ – قاعده فقهی، مستقیما به عمل مکلف تعلق می گیرد بر خلاف قاعده اصولی که تعلق آن به فعل مکلف با واسطه است

۴ – قاعده فقهی تطبیقی ولی قاعده اصولی استنباطی باشد

۵ – غایت و هدف قاعده اصولی بیان شیوه های اجتهاد و استنباط است اما هدف قاعده فقهی بیان حکم حوادث جزئی است

عنوان نمودار	دانلود
آشنایی کلی با قواعد فقهی
قاعده لاضرر
قاعده صحت
قاعده لاحرج
قاعده ید
قاعده قرعه
قاعده فراغ و تجاوز
قاعده الزام+اعانه بر اثم
قاعده لاتعاد+میسور
دانلود یکجای همه فایلها