بسم الله الرحمن الرحیم… اگر قرآن های خطی قدیمی ایرانی را که در نمایشگاه های نسخه های خطی مانند نمایشگاه قرآن حرم حضرت شاهچراغ علیه السلام را دیده باشید ملاحظه می فرمایید که در پایین یا بالای برخی از کلمات قرآن ترجمه فارسی آنها نوشته شده است. علت آن است که تا سده ی اخیر مبنای مشهور از علمای شیعه عدم جواز ترجمه ی قرآن کریم بود و لذا فقط ترجمه های کلمه ای و نهایتا تحت اللفظی مجاز بود و عموما کسی از نظر علما تخطی نمی کرد. علت هم آن بود که خوف تحریف وجود داشت و دشمنان یهودی در کمین بودند کما اینکه امروز هم هستند ولی زورشان به نسبت قدیم نسبت به حکومت های شیعی و قدرت علمای شیعی کمتر شده است کما اینکه مثلا در قضیه موسیقی هم علما از خوف اینکه کار دست نااهل بیفتد عموما فتوای به حرمت تامه می دادند ولی امروزه که حکومت جمهوری اسلامی قدرت را دست گرفته است و می تواند مدیریت کند و موج را به سمت موسیقی و سرود انقلابی ببرد دغدغه نسبت به سوء استفاده از موسیقی کمتر شده است.
حضرت آقا نسبت به ترجمه ی قرآن کریم تاکید ویژه ای دارند و مکررا فرموده اند که ترجمه خوانی باید رواج پیدا کند و ایشان فهم معنای تک تک کلمات را مقدمه تدبر در قرآن کریم می دانند که خب تدبر هم فرمان الهی است و در خبر است که: لا خیر فی قراءة لیس فیها تدبر….
اخیرا در فضای ترجمه ی واژه به واژه کارهای خوبی انجام شده است که در ادامه مروری بر نمونه های انجام شده با ارجاع به تفصیل مطلب درباره آنها تقدیم می گردد:
ترجمه های تحت اللفظی قدیمی تر: (در نرم افزار جامع التفاسیر قابل دسترسی هستند)
ترجمه میرزا محمد ثقفی تهرانی رحمه الله نویسنده روان جاوید
ترجمه علامه شعرانی رحمه الله
ترجمه آقای محمود اشرفی تبریزی رحمه الله
ترجمه علامه میرزا حسن مصطفوی رحمه الله
ترجمه شیخ ابوالفتوح رازی نویسنده روض الجنان
ترجمه تحت اللفظی جدید:
ترجمه حجت الاسلام علی شیروانی حفظه الله (موجود در بازار)
ترجمه تحت اللفظی یا رنگ بندی هنری زیبا:
ترجمه شیخ الهند (اهل سنت) با تصحیح آقای خادمی کوشا – اینجا
فقط ترجمه واژگان بدون آوردن متن قرآن کریم:
فرهنگ واژگان قرآن کریم بر اساس ترتیب سوره ها نوشته دکتر حسین مهتدی (اینجا)
کلمه به کلمه با قرآن (فرهنگ لغات قرآنی) نوشته ا حمد باباحاجیانی (دانلود از اینجا)
فرهنگ لغات قرآن نوشته محمد قریب (اینجا)
واژه نامه قرآنی باق نوشته محمد حسن رزاق (اینجا)
فرهنگ لغات قرآنی سراج (اینجا)
فرهنگ واژگان قرآن زیر نظر استاد عفیفی بخشایشی (اینجا)
فرهنگ لغات قرآن کریم نوشته حسین احمد پناه (اینجا)
فرهنگ واژگان قرآن کریم نوشته شیخ عباس قمی رحمه الله (اینجا)
اما دغدغه و خوفی که درباره ترجمه ی واژه به واژه وجود دارد این است که از آنجا که در جمله معانی جدیدی به واژه اضافه می شود که ناشی از چیدمان و روابط و تاثیرات بین واژگان است لازم است گاهی برای جلوگیری از کج فهمی و بدفهمی توضیحاتی به معنای واژه اضافه شود یا مثلا فعل ربطی به واژه چسبانده شود و امثال این تصرفات که آموزنده را دچار مشکل آموزشی می کند زیرا او نمی داند این فعل ربطی و توضیح زیاده که به خاطر جمله اضافه شده است در معنای اصل واژه هست یا نیست. و لذا بهترین ایده در این زمینه این است که ترجمه ی واژه ای و جمله ای هر دو به مخاطب داده شود تا هم باب تدبر برای او باز باشد و هم دچار کج فهمی نشود.
در این راستا برخی آثار تدوین شده، ترجمه ی جمله ای کامل و ترجمه ای برخی واژگان خاص را ارائه داده اند:
قرآن مبین استاد بهرامپور حفظه الله (اینجا)
قرآن کریم تفسیر تک جلدی استاد قرائتی حفظه الله (اینجا)
مصحف الرحمن (اینجا)
دوره شش جلدی ذکر مبارک (اینجا)
اما آثاری که هم ترجمه کلمه ای همه کلمات و هم ترجمه ی جمله ای همه آیات را ارائه داده اند به شرح زیر هستند:
ترجمه جدولی آقای عبدالله هروی خاموش (اهل سنت) اینجا
ترجمه صحیفه مبین ده جلدی آقای مصطفی رحیمی نیا اینجا
ترجمه جدولی جزء ۳۰ آقای حمیدرضا معصومی مهر اینجا
ترجمه و مفاهیم آقای مهدی محمودیان اینجا
اما ایده ی جدیدی که ترجمه واژه به واژه و ترجمه ی جمله به جمله را :
بدون کم و کاست یعنی نه آن گونه که در ترجمه واژگان آثاری مثل آثار استاد بهرامپور و مصحف الرحمن و ذکر مبارک دیده می شود
و بدون ارجاع دادن و دورفرستادن خواننده نه آن گونه که در آثاری مانند آثار برادران محمودیان و رحیمی نیا دیده می شود
و بدون شلوغی جدول سازی نه آنگونه که در آثاری مانند آثار آقای هروی و آقای معصومی مهر دیده می شود
با کمک گیری از زیبایی و هدایتگر بودن قابلیت رنگ بندی مانند ترجمه ی شیخ الهند
تهیه شده است ترجمه ای با ایده ی جدید است که نمونه ای از آن در ترجمه ی آیه الکرسی در ادامه تقدیم می شود.
دانلود ترجمه واژه به واژه و جمله به جمله به صورت همزمان از آیت الکرسی اینجا
سلام.بسیار عالی
۵ ستاره است ولی به اشتباه یک ستاره زدم.