بسم الله الرحمن الرحیم …. تمدن از ریشه ی مدینه است و با مدینه سازی به سبک جدید یک تمدن نوین شکل می گیرد… این که مدینه از ریشه دین به معنی قانون است و با قانون ریزی و نظام قانونی جدید یک تمدن جدید شکل می گیرد هم گفته شده است. اولین تمدن ها در طول تاریخ تمدن های انبیایی بوده اند کما اینکه در تاریخ تمدن ادریس نبی و تمدن نوح نبی و تمدن سازی و مدینه سازی حضرت خاتم الانبیاء صلوات الله علیه و آله به وضوح مطرح شده است. درباره ی حضرت آدم علیه السلام و دو دسته شدن فرزندان آن بزرگوار در قالب تمدن قابیلی شامی و تمدن شیثی مصری هم نکات جالبی در کتاب تاریخ مصر سیوطی آمده است که اهل دقت می توانند مراجعه بفرمایند. در هر حال تا نظام شهرسازی و معماری یک موج اجتماعی جدیدی بر اساس منظومه فکری و حقوقی و قانونی او طرح ریزی نشود هنوز این تمدن متشکل و متشخص نشده است و لذا باید هر چه سریعتر باید تمدن نوین اسلامی به فکر نظام شهرسازی اسلامی جدید و معماری و خانه سازی جدید باشیم و بگردیم که بیت اسلامی عصر حاضر و شهر اسلامی کنونی چه ویژگی هایی باید داشته باشد.
برای بحث اقطاع زمین پیش از هر چیز باید نظام شهرسازی و خانه سازی حل شود تا سخن از اقطاع اسلامی و تخصیص زمین اسلامی به میان آید و لذا زیر رساله ی معماری و شهرسازی اسلامی از لازمه های فقه الاقطاع است.
در ادامه منبع شناسی فقه تاسیس المدن و مدینه سازی اسلامی و بیت سازی و فقه البیوت تقدیم می شود:
کتاب های فارسی:
۱. در شهرم خدا هست نوشته محمد علی اخوان اینجا
۲. فقه عمران شهری آیت الله محسن اراکی اینجا
۳. سيماي مسكن و شهر اسلامي نوشته محسن قرائتي اینجا
۴. ساخت مسکن در آموزه های دینی نوشته مصطفی آخوندی اینجا
۵. کتاب معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی از تشریح وضع مطلوب تا تحلیل وضع موجود با مقدمه آیت الله اراکی نوشته محمد منان زئیسی اینجا
۶.گفتارهایی پیرامون شهر و شهرسازی اسلامی نوشته محمد مسعودی اینجا
۷.شهرسازی اسلامی گفتاری پیرامون کلان نظریه شهرسازی عبادت محور نوشته محسن رفیعیان اینجا
۸.شهر مهدوی (من اصفهانم، شهر اسلامی، شهر مهدوی) نوشته حمید رجایی اینجا
۹.واکاوی مولفه‌های شهر اسلامی در طرح‌های شهری نوشته مجید یاسوری و دیگران اینجا
۱۰.حکمت اسلامی در خلق آثار هنری معماری و شهرسازی نوشته عبدالحمید نقره کار اینجا
۱۱.جستارهایی درباره حکمت اسلامی ایرانی شهرسازی: مجموعه مقالات دانش‌پژوهان دوره دکترای تخصصی شهرسازی درس حکمت اسلامی ایرانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین جمع آوری نوید سعیدی و دیگران اینجا
۱۲.شهر اسلامی از نظریه تا بیانیه نوشته آزیتا بلالی اینجا
۱۳.به سوی آرمان‌شهر اسلامی تشیع نوشه صادق بهاری اینجا
۱۴.شهرسازی ایرانی و اسلامی نوشته علیرضا فدوی اینجا
۱۵.برنامه‌ریزی و معماری شهرهای اسلامی نوشته خالد عزب اینجا
۱۶. سازمان فضایی شهر ایرانی دوره اسلامی سید امیر منصوری اینجا
۱۷. مسجد نماد شهر اسلامی نوشته حبیب الله مهدوی وفا اینجا
۱۸.بحران معماری: آسیب‌شناسی معماری و شهرسازی در جامعه ایرانی امروز نشر دیدمان اینجا
۱۹.بازشناسی تاثیرات و مفاهیم اسلامی بر معماری و شهرسازی ایران نوشته سعید حسن پور اینجا
۲۰.طبیعت و شهر در تعالیم و فرهنگ اسلامی نوشته حجت الله شرفی و دیگران اینجا
۲۱.معماری نیایشگاه اسلامی از بنا تا معنا نوشته سیندخت رضایی اینجا
۲۲.تاملاتی در متون دینی و ادبی در شهرسازی اسلامی (مجموعه مقالات) نوشته محمد نقی زاده اینجا
۲۳.اندیشه‌های شهرسازی در آثار متفکران ایرانی و مسلمان (از آرمان تا واقعیت) نوشته حمید محمدی اینجا
۲۴. تحقیق‌پذیری هویت در معماری و شهرسازی با تاکید بر ارتقاء هویت اسلامی – ایرانی در شهرهای جدید نوشته عبدالحمید نقره کار اینجا
۲۵.پنج رساله در حکمت هنر، معماری و شهرسازی اسلامی نوشته عبدالحمید نقره کار اینجا
۲۶. معماری اسلامی از منظر مبانی نظری، ارزش‌های معنوی و تحولات تاریخ نوشته اومر اسپاهیچ اینجا
۲۷.تبیین معماری و شهرسازی مبتنی بر هویت اسلامی – ایرانی نوشته عبدالحمید نقره کار اینجا
۲۸. درآمدی بر هویت اسلامی در معماری نوشته علی محمد رنجبر کرمانی و دیگران اینجا
۲۹. کتابشناسی مطالعات معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی اینجا
۳۰.شریعت – شهر اسلامی نوشته اسلام کرمی اینجا
۳۱. بحران تمدنی ایران معاصر نوشته محمد حسین متولی امامی اینجا
۳۲. جستارهایی نظری درباب تمدن نوین اسلامی نوشته محمد حسین متولی امامی اینجا
۳۳. اصول معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی با تاکید بر مکتب اصفهان نوشته حمیدرضا صارمی اینجا
۳۴. مبانی شهرسازی ایرانی اسلامی نوشته داریوش ظفری اینجا
۳۵.بازشناسی شاخص‌های فطری شهر اسلامی (بر پایه رویکردهای نظری استاد شهید مرتضی مطهری) نوشته حیدر جهان بخش اینجا
۳۶. هویت شهری: مقایسه عناصر ایرانی – اسلامی قدیم با شهرهای جدید نوشته طاهره جنت امانی اینجا
۳۷.درآمدی بر الگوی روابط همسایگی در اسلام و الزامات آن در شهرسازی و معماری اسلامی نوشته حسن یوسف زاده اینجا
۳۸. بازار در شهر اسلامی: طراحی، فرهنگ و تاریخ نوشته محمد قاری پور اینجا
۳۹.مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی (با تکیه بر نگرش سیستمی) نوشته نسیم اشرافی اینجا
۴۰.اصول اجتماعی ساخت شهر و معماری در اسلام: رویکردی اجتماعی در تحلیل معماری و شهرسازی اسلامی نوشته اسلام کرمی اینجا
۴۱. معماری و شهرسازی اسلامی در سفرنامه ناصرخسرو (با نگاهی به بناهای تاریخی ایران در قرون اولیه اسلامی) نوشته مهدی کاظم پور اینجا
۴۲. درآمدی بر شناخت شهر اسلامی – ایرانی: نمونه‌هایی از شهرهای جهان اسلام، ایران، اصفهان نوشته سیروس شفقی اینجا
۴۳.شهرسازی و معماری اسلامی نوشته یحیی عبدالکریم نیسی اینجا
۴۴.ارزش‌های اسلامی در شهرسازی معاصر نوشته احمد فرید مصطفی اینجا
۴۵.طراحی شهری با تاکید بر خیابان ایرانی – اسلامی نوشته آیناز قادری و دیگران اینجا
۴۶. شکل شهر اسلامی در بحران جنگ نرم (با رویکرد رسانه‌ای) نوشته احمد رشیدیان و دیگران اینجا
۴۷. مقالاتی در باب شهرسازی اسلامی گردآوری مریم کامیار و دیگران اینجا
۴۸. معماری و شهرسازی سنتی در کشورهای اسلامی نوشته نینا الماسی فر اینجا
۴۹. کنکاشی در مبانی نظری معماری و شهرسازی اسلامی از منظر آیات قرآن و احادیث معصومین (ع) نوشته نصر اسلامی مجاوری اینجا
۵۰. شاخص‌های معماری و شهرسازی اسلامی: خانه، مسجد، بازار، راه و آرامگاه (جلد ۱) نوشته رحیم قربانی اینجا
۵۱. معماری و شهرسازی مطلوب اسلامی: درآمدی بر فقه کاربردی و تمدنی، مسکن مطلوب اسلامی نوشته رحیم قربانی اینجا
۵۲. “جستارهایی در شهرسازی اسلامی” بر مبنای قرآن و سنت و احادیث اسلامی نوشته حسن ستاری اینجا
۵۳. مجموعه مقالات پژوهشی طراحی الگوهای معماری اسلامی – ایرانی: قم، شهر موجود، شهر مطلوب (جلد ۱) اینجا
۵۴. معرفی ویژگی‌ها و اصول شکل‌گیری شهر ایرانی – اسلامی اینجا
۵۵. شهر بیداری، اصول شیوه ها و جلوه ها نوشته محمد نقی زاده اینجا
۵۶. شهر و معماری اسلامی محمد نقی زاده اینجا
۵۷. شهر در جهان اسلام نوشته الک گرابار اینجا
۵۸. معماری اسلامی: فرم، عملکرد و معنی نوشته رابرت هیلن برند اینجا
۵۹. تاریخ شهرسازی جهان اسلام پائولو کوئنو اینجا
۶۰. خانه های آسمانی البیوت السماویه نوشته رضا کربلایی نوری اینجا
۶۱. فقه مدیریت شهری (جلد چهارم و پنجم): عمران و شهرسازی؛ حمل و نقل و ترافیک (جلد ۴) نوشته مصطفی دری و دیگران اینجا
۶۲. احکام فقهی مسکن و شهرسازی نوشته محمد بدری اینجا
۶۳. مسکن: بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل بیت (ع) نوشته سید مجید پورطباطبایی اینجا
۶۴. محرمیت در خانه‌های سنتی و معاصر نوشته مسعود خورشیدوند اینجا
۶۵. مسکن و هویت معماری اسلامی نوشته مهدیه قرائی اینجا
۶۶. مجموعه گونه شناسی مسکن روستایی اینجا
۶۷. مسکن و اسلام نوشته اومر اسپاهیچ اینجا
۶۸. طراحی الگوی کالبدی سکونتگاههای روستایی براساس اصول معماری ایرانی اسلامی نوشته ادریس عبودی و دیگران اینجا
۶۹. تدابیر فصول و مکان زندگی (آب، هوا، لباس، مسکن و … ) در منابع طب ایرانی… نوشته فاطمه علیزاده اینجا
۷۰. مجموعه یادگاری از گذشته میراثی برای آینده اینجا
۷۱. روستاهای تاریخی ایران (جلد ۱) نوشته فرزانه جلایر اینجا
۷۲. اسلام و معماری نوشته مسعود ناری قمی اینجا
۷۳. از شار تا شهر نوشته سید محسن حبیبی
۷۴. معماری ایرانی تدوین غلامحسین معماریان
۷۵. تهویه و سرمایش طبیعی در ساختمانهای سنتی ایران نوشته دکتر مهدی بهادری نژاد اینجا
۷۶. بادگیر شاهکار مهندسی ایران نوشته دکتر مهدی بهادری نژاد اینجا
۷۷. معماری ایران: اجرای ساختمان با مصالح سنتی نوشته حسین زمرشیدی اینجا
۷۸. با شهر و منطقه در ایران اسماعیل شیعه
۷۹. از خاک تا خشت نوشته حسین مسرت اینجا
۸۰. درآمدی بر معماری و شهرسازی از منظر قرآن و اسلام نوشته مهدی خاک زند اینجا
۸۱. معماری با خاک نوشته ژان دوتیه اینجا
۸۲. فضاهای ورودی در معماری سنتی ایران نوشته حسین سلطان زاده اینجا
۸۳. فضاهای شهری در بافت‌های تاریخی ایران نوشته حسین سلطان زاده اینجا
۸۴. سند احیای شهرها: نظام‌سازی توحیدی در شهر و جامعه نوشته احمدرضا اخوت اینجا
۸۵. معماری اسلامی و محیط زیست نوشته یحیی حسن وزیری اینجا
۸۶. تهویه‌ی طبیعی: راهنمای طراحی اقلیمی مناطق گرم نوشته هالگر کوخ نیلسن اینجا
۸۷. درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران نوشته اکبر حاجی ابراهیم زرگر اینجا
۸۸. معماری و شهرسازی ایران به روایت شاهنامۀ فردوسی نوشته حسین سلطان زاده اینجا
۸۹. نقش خانه در گسترش روابط اجتماعی اسلامی در الگوهای معاصر معماری براساس سه گانهٔ سورهٔ مبارکه نور نوشته مصطفی صیرفیان پور و دیگران اینجا
پاورپوینت اصول شهرسازی اسلامی(آشنایی با معماری اسلامی) اینجا
کتابهای عربی:
کتابهای انگلیسی:
مقالات فارسی:
۱. تبیین جایگاه قاعده فقهیِ لاحرج در شهرسازی اسلامی نوشته اصغر مولایی اینجا
۲. آسیب‌شناسی قواعد و رویه‌های منظر و نماهای شهری از منظر فقه شیعه نوشته اصغر مولایی اینجا
۳. بررسی و تبیین اصول و قواعد شهرسازی از منظر فقه اسلامی نوشته حسین عندلیب اینجا
۴. روش‌شناسی منابع پژوهش در مورد رابطه معماری مسکونی و اسلام نوشته مسعود ناری اینجا
۵. نظریه ی معماریِ اسلامی یا نظریه ی اسلامیِ معماری: نقدی بر اصالت اسلامی رویکردهای نظری و عملی در دوران معاصر نوشته مسعود ناری اینجا
۶. تولید نظریه معماری براساس الگوهای رفتاری اسلامی با رجوع به منابع اصلی سنّت نوشته مسعود ناری اینجا
مقالات عربی:
پایان نامه های فارسی:
۱. فقه شهرسازی و نقش آن در پیشگیری از وقوع جرم اینجا
مجلات تخصصی معماری و شهرسازی اسلامی
۱. مجله فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی اینجا
۲. مجله پژوهش های معماری اسلامی اینجا
