بسم الله الرحمن الرحیم… پیش تر الگوریتم اجتهادی برخی از فقها تقدیم شد. در این مطلب الگوریتم اجتهادی صاحب جواهر رحمه الله تقدیم می شود.حضرت امام با تعبیر کردن از فقه اهل بیت علیهم السلام به فقه جواهری مقام صاحب جواهر را در فقه به بالاترین درجه رساند.
حضرت امام درباره ایشان می فرماید:
وقتى كه در متأخرين از علما ملاحظه مىكنيم مىبينيم كه «صاحب جواهر» يك همچو كتابى نوشته است كه اگر صد نفر انسان بخواهند بنويسند شايد از عهده برنيايند و اين كاخنشين نبوده. آن طور كه نقل مىكنند در آن وقتى كه ايشان اين كتاب را نوشتهاند سرداب در نجف نبوده، سرداب را «شيخ انصارى» از ايران براى نجف سوغات برده، يك منزل محقر داشتند و در يك اتاقشان باز بوده به يك دالانى- از قرارى كه نقل مىكنند- كه در آن هواى گرم نجف يك نسيمى، نسيم داغى مىآمده است و ايشان مشغول تحرير «جواهر» بودند. از يك آدمى كه علاقه به شكم و شهوات و مال و منال و جاه و امثال اينها دارد اين كارها نمىآيد؛ طبع قضيه اين است كه نتواند.
در جای دیگری ایشان می فرماید:
از موضوعاتى كه بايد در فكر آيندهاش باشيم، وضع روحانيت است، وضع درسى روحانيت است. در مورد وضع درسى آنچه پرسيدم، گفتهاند خوب است. البته خوب داريم تا خوب، يك موقعى خوب است كه صاحب جواهر و شيخ مرتضى تربيت مىشود، و يك موقعى خوب است كه ماها به وجود مىآييم، بين اين دو خيلى فاصله است. براى اينكه افرادى مثل صاحب جواهر تربيت شود بايد دسته بسيارى مُمَحَّض بر تحصيل شوند، خود را مهيا كنند تا فقه را به صورت قديم تحصيل نمايند. مسأله ديگر، مسأله تشريفات حوزههاى روحانيت است كه دارد زياد مىشود. وقتى تشريفات زياد شد، محتوا كنار مىرود. وقتى ساختمانها و ماشينها و دم و دستگاهها زياد شود، موجب مىشود بنيه فقهى اسلام صدمه ببيند، يعنى با اين بساطها نمىشود شيخ مرتضى و صاحب جواهر تحويل جامعه داد. اين موجب نگرانى است و واقعاً نمىدانم با اين وضع چه كنم. اين تشريفات اسباب آن مىشود كه روحانيت شكست بخورد. زندگى صاحب جواهر را با زندگى روحانيون امروز كه بسنجيم، خوب مىفهميم كه چه ضربه اى به دست خودمان به خودمان مىزنيم. يك قصه هم قصه بعضى ائمه جمعه و بعضى از علماى بلاد است كه با دخالتهاى بىمورد خود در امور دولت، اسباب اين مىشوند كه مردم از آنها كنار گيرند.
در بیان دیگری ایشان می فرمایند:
از امور مهمى كه اين جانب نگران آن هستم مسائل حوزههاى علميه خصوصاً حوزههاى بزرگ مثل حوزه مقدسه قم است. آقايان علماى اعلام و مدرسين محترم كه خير خواهان اسلام و كشورهاى اسلامى هستند، توجه عميق كنند كه مبادا تشريفات و توجه به ساختمانهاى متعدد براى مقاصد سياسى و اجتماعى اسلام، آنان را از مسئله مهم اصلى حوزهها كه اشتغال به علوم رايج اسلامى و خصوصاً فقه و مبادى آن به طريق سنتى است، اغفال كند، و مبادا خداى نخواسته اشتغال به مبادى و مقدمات موجب شود كه از غايت اصلى كه ابقا و رشد تحقيقات علوم اسلامى، خصوصاً فقه به طريقه سلف صالح و بزرگان مشايخ همچون «شيخ الطائفه» و أمثاله- رضوان اللَّه تعالى عليهم- و در متأخرين همچون «صاحب جواهر» و شيخ بزرگوار «انصارى» عليهم رضوان اللَّه تعالى- بازدارد. اسلام اگر خداى نخواسته هر چيز از دستش برود ولى فقهش به طريقه موروث از فقهاى بزرگ بماند، به راه خود ادامه خواهد داد. ولى اگر همه چيز به دستش آيد و خداى نخواسته فقهش به همان طريقه سلف صالح از دستش برود، راه حق را نتواند ادامه داد و به تباهى خواهد كشيد.
حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله نیز می فرماید:
خدا صاحب جواهر را غريق رحمت کند،او سلطان در فقه است؛ اگر ميخواهيد ملّا شويد و اگر بخواهيد سرمايه حوزوي شويد، هيچ چارهاي نداريد مگر اينکه در خدمت جواهر باشيد. او سلطان فقه است و کلّ فقه در دست اوست و قلم، قلم سُربي است،او مکه نرفت و خيلي از جاها نرفت، نشست در کنار مضجع ملکوتي حضرت امير(سلام الله عليه) و اين را سُرب ريخته، اين است. (درس خارج فقه ۱۲ آبان۹۴)
ایشان در بیان دیگری درباره ایشان می فرمایند:
مرحوم استاد شیخ محمد تقی آملی که از شاگردان بنام مرحوم قاضی است، برای ما می گفت: استاد مرحوم شیخ عبدالنبی(قدس سره) از مرحوم شیخ انصاری (قدس سره) نقل کرد که مرحوم شیخ انصاری فرمود: به هیچ مطلبی در کتاب های فقهی نرسیدم؛ الا اشار الیه صاحب جواهر بنفی او اثبات. این سخن از مرحوم شیخ انصاری است که من به هر مطلبی رسیده ام، مورد اشاره صاحب جواهر بود. (سخنرانی معروف ایشان در آبان ۷۸ بعد از داستان جسارت منتظری)
در بیان دیگری نیز می فرمایند:
صاحب جواهر سلطان فقه است. میبینید این کشتیهای اقیانوسپیما خیلیهایشان سعی میکنند آنجا که عمق عمیقی دارد آنجا کشتی نرانند؛ ولی این بزرگوار میرود به آنجا، میفهمد که چقدر عمیق است، خبر میدهد و بعد برمیگردد؛ بارها ما تجریه کردیم.خیلی از فقها که حرفهای مشهور را میزنند؛ اما ایشان سلطان فقه است. حشرش با انبیا!(بیانات در آئین رونمایی از کتاب «تحریر الاصول» تقریر درس خارج اصول حضرت امام خمینی(ره) توسط آیت الله جوادی آملی، روز پنجشنبه ۶ دی ماه ۱۳۹۷ )
دانلود فایل ایکسمایند الگوریتم اجتهادی صاحب جواهر رحمه الله در بیان آیت الله ربانی بیرجندی حفظه الله
دانلود فایل pdf الگوریتم اجتهادی صاحب جواهر رحمه الله در بیان آیت الله ربانی بیرجندی حفظه الله