مصاحبه ای کوتاه با استاد هاشمیان در مورد روش رجوع به منابع

مصاحبه با استاد هاشمیان

در این مطلب، یک مصاحبه کوتاه با استاد هاشمیان که در مورد شیوه رجوع به منابع از ایشان سوال کردیم را خدمت شما تقدیم میکنیم.

جلسه ۲/۵/۹۴ با استاد هاشمیان

برای رجوع به منابع باید هدفمند عمل کرد.

کلا سه نوع محل رجوع داریم:

۱.شروح: توضیح و تفصیل همه مطالب
۲.حواشی: توضیح و تفصیل بعضی مطالب
۳.کتب هم عرض: ناظر به آن مطالب نیست اما هم سطح با آن کتاب می باشد.
توجه: در بحث مراجعه به منابع باید بین ادبیات و غیر ادبیات تفاوت قائل شد(با توجه به اهداف). این متن هم بیشتر ناظر به دروس ادبی است نه غیر ادبی.
رجوع به حواشی و شروح برای حل مشکلات و ابهامات کار بسیار غلطی است و نگاه کوتاه مدت است. باید به ترتیب زیر عمل کرد:
۱.اولین کار فکر روی موضوع و آن مسئله باشد.(حتی ۳۰ ثانیه و حتی جواب شما غلط باشد!)
۲.سعی کنید در مباحثه آن مسائل را حل  کنید.
۳.مراجعه به شروح عربی برای حل مسائل در آخر.
توجه توجه: مراجعه به شروح فارسی سهم مهلکی است. چرا که:
اولا عمده آنها غلط های زیادی دارند.
ثانیا باید در فضای مرتبط با همان زبان باشید و گرنه از اهداف مهم حوزوی از قبیل عبارت فهمی باز می مانید.
س:عبارت فهمی چیست؟
ج:هدف اصلی از ادبیات عرب، عبارت خوانی نیست بلکه عبارت فهمی است. البته خوب خواندن مقدمه است برای خوب فهمیدن. اگر شما عادت کنید به رجوع به حواشی و شروح فارسی برای ابهامات، به فهمتان لطمه اساسی وارد می کنید.
در واقع عبارت فهمی یعنی درک عبارت آن زبان(عربی) با ساختار همان زبان به صورت درست. 

نکته: در ادبیات نباید به حافظه خیلی اعتنا کرد. چون هدف در ادبیات، حفظ کردن  نیست. مهم این است که وقتی به مطلبی رجوع می کنید، آن عبارت را درست درک کنید.

بنابراین:
۱.رجوع به شروح فارسی مطلقا ممنوع!
۲.حتی رجوع به مباحث عربی در کنار تحصیل مباحث(یعنی درس را می گیرید و برای مشکلات رجوع کنید) عربی نیز توصیه نمیشود. چرا که باعث تشویش ذهن، زدگی و … نیز می شود.
س:در کنار همه مطالب بالا اصل رجوع به منابع و اشنایی با آنها نیز لازم است. پس چطور این دو را با هم جمع کنیم؟
ج: رجوع به منابع فارسی که گفتیم کاملا غلط است. اما می توان برای دروس اصلی مثل صمدیه، سیوطی، مغنی و … که عربی هستند به صورت هفتگی مراجعه کرد (هفته ۲-۳ ساعت برای دروس هفته گذشته ). ولی باید دقت کرد که مراجعه به شروح و حواشی هم عرض با درس و برای حل مشکلات درسی نباشد.

توجه: در حوزه باید تتبع(پژوهش) و تفکر هر دو با هم باشد.